Gdzie rodzą się emocje?

Na drodze ewolucyjnej emocje wykształciły się, jako jeden ze sposobów radzenia sobie z otaczającą rzeczywistością, w celu przetrwania. Najstarszą ewolucyjnie częścią mózgu jest ta zwana mózgiem gadzim. To część odpowiedzialna za podstawowe funkcje życiowe, która reguluje oddech i tempo pracy serca, ale również te, które pozwalają przeżyć, takie jak jedzenie, ucieczka, pragnienie i seks. Mózg gadzi odpowiada za odruchowe reakcje związane z unikaniem niebezpieczeństwa, jego zadaniem jest chronienie jednostki przed groźnymi dla jej przetrwania sytuacjami. Niestety w obecnej rzeczywistości wiele osób może odczuwać ciągłe zagrożenie i brak poczucia bezpieczeństwa, ponieważ gadzi mózg działa poza świadomością i powtarza zaprogramowane w nim reakcje. W ciele natomiast odczuwane jest ciągłe napięcie i wiele trudnych do zdiagnozowania dolegliwości.

W skutek dalszego rozwoju zostaliśmy z twardym dyskiem w postaci gadziego mózgu, gdzie wciąż królują walcz, uciekaj lub zastygaj w odpowiedzi na zagrożenie. Jednak otrzymaliśmy, idąc dalej językiem informatycznym, nowy software -układ limbiczny. Określany jako mózg ssaczy odpowiedzialny za emocje i zaspokajanie potrzeb a także uczenie się na podstawie doświadczenia, ale nie zawsze racjonalnego myślenia, stąd między innymi fobie i lęki bez uzasadnienia.

1. Na drodze ewolucji mózgu, emocje stały się mocno powiązane z procesem myślowym. To dzięki wytworzeniu się kory mózgowej, odpowiedzialnej za racjonalne myślenie, mamy dostęp do obszarów mózgu, które mogą pomóc w świadomym i długoterminowym zarządzaniu emocjami.  Budowa mózgu człowieka pokazuje zmiany ewolucyjne w trakcie których możemy mówić o 3 mózgach:
   1. Gadzi mózg-   najbardziej pierwotny w ewolucyjnym rozwoju. Jest centralnym systemem emocjonalnym odpowiadającym za wykrywanie zagrożenia i ochronę życia jednostki. W praktyce związany jest z emocjami podstawowymi, takimi jak np: lęk, złość, wstręt, których nadrzędnym zadaniem jest wysłanie sygnału do organizmu, w celu najwłaściwszej reakcji na zagrożenie, która zapewni przetrwanie.
2. Mózg ssaczy, nazywamy również układem limbicznym w skład którego wchodzą: ciało migdałowate (ośrodek emocji), hipokamp (odpowiedzialny za pamięć i orientację przestrzenną) oraz podwzgórze (wytwarza neurohormony ).Ciało migdałowate pełni funkcję strażnika i uruchamia szereg procesów obronnych organizmu. W przypadku oceny sytuacji zagrożenia wyłącza racjonalne myślenie (odcina dopływ krwi do kory mózgowej). Jest także odpowiedzialna za emocje, pamięć emocjonalną, motywację, rozpoznanie sytuacji zagrożenia, dążenie do poczucia bezpieczeństwa i zaspokajania potrzeb.
3. Kora mózgowa, jako najmłodsza i nadrzędna w drodze ewolucji, odpowiada za procesy myślowe: planowanie, racjonalne myślenie, analizę, rozważania. Płat czołowy odpowiedzialny jest za procesy językowe, myślenie abstrakcyjne, koncepcje, decyzje. Tylne płaty kory mózgowej odpowiadają za odbiór lokalizacji w przestrzeni, ruch ciała. W korze mózgowej wykształciły się systemy poczucia więzi, przynależności i troski. Systemy te mają ogromne znaczenie w kwestii przetrwania gatunku, opieki nad noworodkami.

Dlaczego istotne dla rozumienia naszych emocji i zachowań jest poznanie budowy i funkcjonowania mózgu? Pod wpływem długotrwałego czy też silnego stresu nasz mózg zmienia priorytety, odcina nas od procesów myślowych i przechodzi w tryb ochrony organizmu. Umiejętność odczytywania swoich emocji, uważność na komunikaty z ciała pozwoli nam na zarządzanie emocjami i naszymi zachowaniami. Nie jest to łatwe, dlatego pomocna może być praca z terapeutą, jednak praca własna jest tu nieoceniona. Zrozumienie, że każda emocja jest ważna i niesie nam konkretną informację o naszych potrzebach i strategiach radzenia sobie.

Ćwiczenie:

• Subskrybuj moją stronę i pobierz materiały, które Ci przygotowałam
• Usiądź wygodnie, otwórz je, zapoznaj się z nimi
• Sprawdź co czujesz w tej chwili?
• Jak mocno czujesz?
• Gdzie najczęściej w ciele odczuwasz te emocje, a gdzie właśnie w tej chwili?

W tym celu przygotowałam dla Ciebie listę emocji, emocjonalną mapę ciała oraz koło Plutchnika (to narzędzie do określenia intensywności odczuć), które możesz pobrać po zapisaniu się na listę mailingową: